Emil Zelma
Polska Klasyfikacja Wyrobów i Usług (PKWiU) to zestawienie symboli, które są przypisane konkretnym towarom oraz usługom. PKWiU umożliwia organom statystycznym rzetelne gromadzenie oraz klasyfikację danych gospodarczych, a w efekcie porównywanie ich.
Czy taki kod trzeba umieszczać na fakturach wystawianych przez przedsiębiorców? Zastanówmy się nad tym!
Klasyfikacja PKWiU. Co określa? Podstawowe informacje
PKWiU to system, który funkcjonuje w gospodarce już od wielu lat. Jego aktualna wersja z 2015 roku jest wykorzystywana m.in. przy ustalaniu:
- stawki VAT dla transakcji sprzedażowej,
- podatku w ramach ryczałtu ewidencjonowanego od przychodów.
Precyzyjne określenie symbolu PKWiU dla danego towaru lub usługi pozwala dokonać poprawnych rozliczeń podatkowych (dobór właściwej stawki podatku VAT lub przychodowego, które mają inną wysokość w przypadku różnych produktów). Dla przedsiębiorców oznacza to również sposób na uniknięcie ewentualnych kar skarbowych.
Jakie elementy powinna zawierać faktura?
Każdy przedsiębiorca, niezależnie od przedmiotu prowadzonej działalności, ma obowiązek dokumentować transakcje. Standardowo, odbywa się to poprzez wystawianie faktur. Dokumenty te mogą mieć różny wygląd w zależności od programu, za pomocą którego się je wystawia.
Ustawa o VAT nakazuje jednak przedsiębiorcom, aby wystawiane przez nich faktury zawierały określone elementy. Jakie? Odpowiedź znajduje się w art. 106e:
- data wystawienia dokumentu,
- unikalny numer faktury,
- dane stron transakcji (sprzedawcy i nabywcy) – pełna nazwa przedsiębiorstwa, adres, numer NIP,
- dokładny opis usługi lub towaru,
- miara, ilość sprzedanych produktów,
- cena jednostkowa netto, cena łączna, wartość netto sprzedaży,
- stawka oraz kwota podatku VAT,
- wartość brutto transakcji,
- rabaty i opusty (o ile ich udzielono),
- termin płatności.
Jak widać, wśród elementów obowiązkowych nie znajdziemy symbolu PKWiU. Taki stan rzeczy nie oznacza jednak, że kod ten jest bezużyteczny podczas wystawiania faktur. Wręcz przeciwnie, jego obecność może okazać się pomocna. Jest tak w przypadku wątpliwości organów skarbowych co do zastosowanej stawki VAT lub charakteru świadczenia.
A zatem, formalnie nie ma obowiązku zamieszczania PKWiU na fakturze. Nic jednak nie stoi na przeszkodzie, by tak robić. Dotyczy to w szczególności transakcji objętych zwolnieniem z VAT (zwolnienie przedmiotowe regulowane przez art. 43 ustawy o VAT). Kod PKWiU może stanowić podstawę uzasadnienia, dlaczego dana transakcja została zwolniona z VAT.
| Ważne Prawidłowe ustalenie kodu PKWiU dla produktu ma realny wpływ na sposób opodatkowania transakcji. Dotyczy to m.in. ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych, w ramach którego dla różnych towarów/usług przewiduje się stawki od 2% do nawet 17%. |
Symbol PKWiU na fakturze – kiedy brak tej informacji może być problematyczny?
Jak już wspomniano, symbol PKWiU na fakturze nie jest obowiązkowy. Bywają jednak takie sytuacje, w których jego brak może być źródłem problemów. Dzieje się tak np. w sytuacji, w której przedsiębiorca stosuje stawkę VAT inną niż podstawowa (23%), a szczególnie wtedy, gdy podatnik korzysta ze zwolnienia z VAT.
Jeżeli przedsiębiorca nie umieścił symbolu na fakturze, może to wzbudzić wątpliwości podczas kontroli. Konieczne może być wówczas przedstawienie dodatkowych dokumentów lub złożenie wyjaśnień. Owszem, przedsiębiorca może poprzez stosowne wyjaśnienia uzasadnić swoje stanowisko. Generuje to jednak niepotrzebny stres. Zamiast tego lepiej z wyprzedzeniem wskazać odpowiedni kod PKWiU na fakturach.
PKWiU a klasyfikacja PKD firmy – różnice i podobieństwa. Czym jest PKD?
Nie należy mylić klasyfikacji PKWiU z PKD. Ta ostatnia to Polska Klasyfikacja Działalności. Oba systemy są stosowane w działalności gospodarczej i zakładają podział między różne segmenty działalności. Różnica jest jednak taka, że:
- PKWiU odnosi się do konkretnych towarów oraz usług,
- PKD to analogiczna klasyfikacja, która jednak odnosi się do tego, jaki rodzaj działalności prowadzi dane przedsiębiorstwo.
| Ważne PKD odpowiada na pytanie: „czym zajmuje się przedsiębiorstwo?”, podczas gdy PKWiU pokazuje, co konkretnie sprzedaje dana firma. |
Przy rejestracji działalności gospodarczej konieczne jest wskazanie min. jednego numeru PKD firmy. Inaczej wygląda sytuacja w przypadku PKWiU, który pojawia się później, tzn. podczas wystawiania faktury sprzedażowej.
| Przykład Jak ustalić kod PKWiU dla działalności gospodarczej? Wszystkie symbole klasyfikacji kodów PKWiU zawiera Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 września 2015 r. w sprawie Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. Poniżej znajdują się przykładowe oznaczenia: – 10.20.21.0 – Filety rybne suszone, solone lub w solance, ale niewędzone; – 10.51.51.0 – Mleko i śmietana inne niż w postaci stałej, zagęszczone lub z dodatkiem cukru lub innego środka słodzącego; – 28.30.86.0 – Maszyny i urządzenia dla rolnictwa, ogrodnictwa, leśnictwa, hodowli drobiu lub pszczół, gdzie indziej niesklasyfikowane; – 31.00.20.0 – Części mebli, z wyłączeniem części mebli do siedzenia. |
Podsumowanie
PKWiU nie jest jedynie narzędziem statystycznym, jak czasem się przyjmuje. W rzeczywistości prawidłowe przyporządkowanie kodów PKWiU wpływa na poprawność rozliczeń podatkowych oraz transparentność dokumentacji przedstawianej kontroli skarbowej. Niezależnie od tego, jaki przedmiot działalności realizuje przedsiębiorca, pewne jest jedno – klasyfikacja ta powinna być uwzględniana w codziennej praktyce biznesowej.
