Globalny podatek minimalny od 1 stycznia 2025 – Wpływ na polskie firmy

Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce wejdą w życie przepisy dotyczące globalnego podatku minimalnego, który w założeniu ma zapewnić sprawiedliwy poziom opodatkowania dla międzynarodowych grup kapitałowych oraz dużych grup krajowych. Przepisy te wynikają z Dyrektywy Rady Unii Europejskiej i stanowią część międzynarodowej inicjatywy walki z unikaniem opodatkowania przez największe korporacje. Jak te zmiany wpłyną na polskie przedsiębiorstwa? Jakie mechanizmy będą stosowane w nowym systemie i kogo obejmą nowe regulacje? W poniższym artykule analizujemy wpływ globalnego podatku minimalnego na krajowe firmy.

Czym jest globalny podatek minimalny?

Globalny podatek minimalny to nowa koncepcja opodatkowania, której celem jest ograniczenie praktyk unikania podatków przez międzynarodowe korporacje, zwłaszcza te, które prowadzą działalność w krajach oferujących niskie stawki podatkowe. Założeniem tego podatku jest osiągnięcie efektywnej stawki na poziomie co najmniej 15% we wszystkich krajach, w których operują międzynarodowe grupy kapitałowe. Polska, podobnie jak inne kraje Unii Europejskiej, zobowiązała się do wdrożenia tej dyrektywy, co oznacza wprowadzenie szeregu zmian legislacyjnych.

Kogo obejmie globalny podatek minimalny?

Nowe przepisy skierowane są głównie do dużych grup kapitałowych, których roczne przychody przekraczają 750 milionów euro w przynajmniej dwóch z ostatnich czterech lat podatkowych. W Polsce, oprócz międzynarodowych korporacji, przepisy te będą również dotyczyć dużych grup działających wyłącznie na terenie kraju. Oznacza to, że nowe wymogi dotkną zarówno zagraniczne korporacje, jak i krajowe przedsiębiorstwa o znacznych przychodach, które dotychczas korzystały z ulg i zwolnień podatkowych, aby zmniejszyć swoje zobowiązania podatkowe.

Mechanizmy opodatkowania wyrównawczego

Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego obejmuje różne mechanizmy wyrównawcze, które mają na celu zapobieganie niskim poziomom opodatkowania poprzez:

1. Globalny Podatek Wyrównawczy (IIR) – Jest to obowiązek zapłaty podatku wyrównawczego przez jednostkę dominującą najwyższego szczebla w grupie, jeśli efektywna stawka podatkowa w danej jurysdykcji wynosi poniżej 15%. Mechanizm ten działa na poziomie globalnym i umożliwia efektywne wyrównanie podatkowe w skali międzynarodowej.
2. Krajowy Podatek Wyrównawczy (QDMTT) – Polska planuje wprowadzenie krajowego podatku wyrównawczego, który pozwala na pobieranie wyrównania bezpośrednio w Polsce od jednostek składowych zlokalizowanych w kraju, które osiągają zyski opodatkowane poniżej 15%. Rozwiązanie to ma na celu zatrzymanie części wpływów podatkowych na poziomie lokalnym.
3. Podatek od Niedostatecznie Opodatkowanych Zysków (UTPR) – Działa jako dodatkowy mechanizm stosowany w przypadkach, gdy zasady IIR nie mają zastosowania, na przykład w jurysdykcjach, które nie wdrożyły przepisów o globalnym podatku minimalnym.

Skutki dla polskich przedsiębiorstw

Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego oznacza nowe wyzwania dla polskich firm, zwłaszcza tych należących do dużych grup kapitałowych. Główne skutki obejmują:

1. Koszty dostosowania systemów finansowych i księgowych – Wprowadzenie nowych wymogów oznacza konieczność modernizacji systemów finansowo-księgowych, tak aby były one w stanie generować szczegółowe dane dotyczące efektywnej stawki podatkowej oraz umożliwiały łatwą kalkulację ewentualnego podatku wyrównawczego.
2. Dodatkowe obciążenia administracyjne – Polskie przedsiębiorstwa będą musiały przygotować się na zwiększoną biurokrację i raportowanie, które będą częścią nowych obowiązków podatkowych. Może to wiązać się z koniecznością zatrudnienia specjalistów z zakresu podatków międzynarodowych lub outsourcingu usług doradztwa podatkowego.
3. Wpływ na korzyści podatkowe – Firmy korzystające z ulg i zwolnień podatkowych, takich jak specjalne strefy ekonomiczne, muszą dokładnie przeanalizować, czy ich efektywna stawka podatkowa nie będzie poniżej 15%. W przypadku niższej stawki, przedsiębiorstwa będą zobowiązane do zapłaty wyrównania, co wpłynie na ich konkurencyjność.

Jak polskie przedsiębiorstwa mogą się przygotować?

Polskie firmy powinny już teraz podjąć konkretne działania, aby zminimalizować potencjalne ryzyko związane z nowymi przepisami. Kluczowe kroki obejmują:

• Analizę struktury korporacyjnej – Przedsiębiorstwa powinny zweryfikować, czy spełniają kryteria objęcia nowymi regulacjami. Należy również sprawdzić, czy efektywna stawka podatkowa w poszczególnych krajach, w których firma działa, nie jest niższa niż 15%.
• Dostosowanie procesów finansowych – Modernizacja systemów księgowych i finansowych jest niezbędna, aby można było dokładnie kalkulować podatek wyrównawczy oraz raportować zgodnie z nowymi wymogami.
• Szkolenia dla pracowników – Zespoły finansowe i podatkowe powinny zostać odpowiednio przeszkolone, aby móc spełniać nowe wymogi raportowania i kalkulacji podatku wyrównawczego. Szkolenia te pozwolą na sprawną implementację nowych procedur.

Jakie mogą być długoterminowe efekty?

Wprowadzenie globalnego podatku minimalnego to znacząca zmiana dla polskiego rynku. W dłuższej perspektywie firmy mogą zrezygnować z agresywnych strategii optymalizacji podatkowej i skupić się na bardziej stabilnych działaniach. Przepisy mogą również prowadzić do większej przejrzystości i zaufania do międzynarodowych korporacji, co może korzystnie wpłynąć na ich wizerunek.

Globalny podatek minimalny – Podsumowanie

Globalny podatek minimalny od 1 stycznia 2025 roku stanowi wyzwanie, ale również szansę dla polskich przedsiębiorstw. Dostosowanie do nowych regulacji jest kluczowe dla uniknięcia ryzyka sankcji i zachowania konkurencyjności. Polskie firmy muszą zatem już teraz podjąć działania przygotowawcze, które pozwolą na sprawne wdrożenie nowych zasad opodatkowania i minimalizację negatywnego wpływu na ich działalność.