Marysia Janik
Podatnicy, którzy chcieliby korzystać ze zwolnienia podmiotowego z VAT, muszą pamiętać o spełnieniu kilku istotnych warunków. Kluczowe znaczenie w tym kontekście ma wartość sprzedaży – w ciągu roku nie wolno przekroczyć określonych limitów. Jak kwestia ta będzie wyglądać w 2024 roku?
Podmiotowe zwolnienie z VAT – na jakich zasadach się odbywa?
Przedsiębiorcy, którzy działalność gospodarczą prowadzą w sposób zorganizowany i ciągły, są co do zasady objęci obowiązkiem VAT. Ze zwolnienia z podatku od towarów i usług mogą skorzystać w określonych sytuacjach, a mianowicie wtedy, kiedy wartość dokonanej przez nich sprzedaży nie przekroczyła łącznie w poprzednim roku podatkowym kwoty 200 tys. zł. Przy wyznaczaniu tego limitu nie są uwzględniane:
- kwota podatku,
- wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów i wewnątrzwspólnotowa sprzedaż towarów na odległość niepodlegające opodatkowaniu podatkiem na terytorium Polski,
- sprzedaż na odległość towarów importowanych niepodlegająca opodatkowaniu podatkiem na terytorium kraju,
- odpłatna dostawa towarów, które na mocy obowiązujących przepisów o podatku dochodowym podatnik zalicza do środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych podlegających amortyzacji,
- odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług, które są zwolnione od podatku na podstawie art. 43 ust. 1 ustawy o VAT lub przepisów wydanych na podstawie art. 82 ust. 3 ustawy o VAT – przy czym od tej zasady istnieją wyjątki, a mianowicie:
– transakcje mające związek z nieruchomościami,
– usługi ubezpieczeniowe,
– usługi wymienione w art. 43 ust. 1 pkt 7, 12 i 38–41 ustawy o VAT.
Powyższe czynności nie mogą mieć jednak charakteru transakcji pomocniczych.
Jak zapowiedziało jeszcze w 2022 r. Ministerstwo Finansów, do końca 2024 r. nie jest przewidywane podwyższenie limitu wartości sprzedaży 200 tys. zł, który uprawnia do korzystania ze zwolnienia podmiotowego z VAT. Taka informacja została przekazana w dniu 7 grudnia 2022 r. przez ówczesnego Sekretarza Stanu w Ministerstwie Finansów Artura Sobonia jako odpowiedź na interpelację poselską nr 37406.
Czy podmiotowe zwolnienie z VAT jest obowiązkowe?
Chcąc skorzystać z podmiotowego zwolnienia z VAT, podatnik nie musi w tym celu składać wniosku, ponieważ zwolnienie znajduje zastosowanie z mocy prawa. Przedsiębiorca może jednak z niego zrezygnować. Wówczas zobligowany jest zawiadomić na piśmie naczelnika US o takowym zamiarze. Musi to uczynić przed początkiem miesiąca, w którym następuje rezygnacja ze zwolnienia. Warto w tym miejscu przypomnieć także o tym, że w sytuacji, kiedy wartość sprzedaży zwolnionej od podatku przekroczy 200 tys. zł, to zwolnienie niejako z automatu traci moc, począwszy od czynności, która spowodowała przekroczenie powyższej kwoty. Kolejna istotna rzecz to taka, że jeśli przedsiębiorca utraciła prawo do zwolnienia wskutek przekroczenia limitu lub sam z tego zwolnienia zrezygnował, może ponownie z niego skorzystać – ale nie wcześniej aniżeli przed upływem roku, licząc od końca roku, w którym doszło do utraty prawa do zwolnienia albo rezygnacji z niego.
Czy na limit zwolnienia VAT wpływ ma korekta sprzedaży?
Konieczność skorygowania podstawy opodatkowania z tytułu sprzedaży pojawia się w pewnych okolicznościach. Art. 29a ust. 10 ustawy o VAT stanowi, iż podstawę opodatkowania obniża się o:
- kwoty opustów i obniżek cen, jakie zostały udzielone po dokonaniu sprzedaży,
- wartość zwróconych towarów i opakowań, przy czym trzeba tu pamiętać o zastrzeżeniach wynikających z ust. 11 i 12,
- całość lub część zapłaty, która została zwrócona kupującemu przed dokonaniem sprzedaży, o ile sprzedaż ta nie doszła do skutku,
- wartość zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, o których mowa w ust. 1.
Korekta jest dokonywana w okresie rozliczeniowym wystawienia faktury korygującej. Wątpliwości co do tego, czy skutkuje ona niejako przywróceniem prawa do podmiotowego zwolnienia z VAT, rozwiewa interpretacja Dyrektora KIS z 12 stycznia 2021 roku (nr 0114-KDIP1-3.4012.615.2020.2.KK). Jak można w niej przeczytać, późniejszy zwrot towarów mający miejsce już po przekroczeniu kwoty 200 tys. zł nie wpływa na obowiązek rejestracji jako czynnego podatnika podatku VAT.
Kiedy nie stosuje się podmiotowego zwolnienia z VAT?
Podmiotowego zwolnienia z VAT nie stosuje się w przypadku podatników, którzy:
- nie posiadają siedziby działalności gospodarczej na terytorium Polski.
- świadczą usługi:
– prawnicze,
– jubilerskie,
– w obszarze ściągania długów,
– w zakresie doradztwa – z pewnymi wyjątkami jak np. doradztwo rolnicze,
- dokonują dostaw:
– towarów wymienionych w załączniku nr 12 do ustawy,
– towarów opodatkowanych podatkiem akcyzowym z wyjątkiem energii elektrycznej, wyrobów tytoniowych i aut osobowych,
– budynków, budowli lub ich części w określonych sytuacjach,
– terenów budowlanych,
– nowych środków transportu,
– hurtowych i detalicznych części i akcesoriów do pojazdów samochodowych i motocykli,
– niektórych towarów w związku z zawarciem umowy w ramach zorganizowanego systemu zawierania umów na odległość, np. urządzeń elektrycznych.