Katarzyna Tadla
W dzisiejszym dynamicznym świecie gospodarczym często zdarza się, że pracownicy muszą pracować w godzinach nocnych lub w dniach ustawowo wolnych od pracy. W takim przypadku przepisy prawa pracy zapewniają odpowiednią rekompensatę. Przedstawiamy, co przysługuje pracownikom za pracę w niedziele, święta oraz w nocy.
Czas pracy pracownika a praca w niedziele i święta
Zgodnie z przepisami prawa, czas pracy to okres, w którym pracownik pozostaje do dyspozycji pracodawcy. Nie dotyczy to wyłącznie wykonywania zadań w zakładzie pracy, ale również w innych miejscach wyznaczonych przez pracodawcę. Standardowy czas pracy nie może przekraczać 8 godzin na dobę i 40 godzin w przeciętnie pięciodniowym tygodniu pracy.
Praca w niedziele i święta
Praca w niedziele i święta to wykonywanie obowiązków służbowych między godziną 6.00 w niedzielę lub święto a godziną 6.00 dnia następnego, chyba że pracodawca ustali inną godzinę. Ważne jest, że pracodawca musi zapewnić pracownikom co najmniej jedną wolną niedzielę w ciągu czterech tygodni. Praca w placówkach handlowych jest generalnie niedozwolona w święta, z pewnymi wyjątkami wymienionymi w kodeksie pracy.
Praca w nocy
Pora nocna obejmuje 8 godzin między godzinami 21.00 a 7.00. Pracującym w nocy jest osoba, której rozkład pracy w każdej dobie obejmuje co najmniej 3 godziny pracy w nocy lub co najmniej ¼ czasu pracy w okresie rozliczeniowym przypada na porę nocną. Czas pracy w nocy nie powinien przekraczać 8 godzin na dobę w przypadku prac szczególnie niebezpiecznych lub wymagających dużego wysiłku fizycznego bądź umysłowego.
Rekompensata w postaci czasu wolnego
Pracownikowi, który pracuje w niedzielę, przysługuje inny dzień wolny od pracy w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po tej niedzieli. W przypadku pracy w święto, pracodawca musi zapewnić inny dzień wolny w ciągu okresu rozliczeniowego.
Przykłady:
- Pani Maria pracowała w niedzielę 6 sierpnia. Pracodawca powinien udzielić jej dnia wolnego do 13 sierpnia.
- Pani Magdalena pracowała 15 sierpnia (święto Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny). W zakładzie obowiązuje 3-miesięczny okres rozliczeniowy, więc dzień wolny należy jej się do 30 września.
Rekompensata w postaci dodatku
Jeśli nie jest możliwe udzielenie dnia wolnego, pracodawca musi wypłacić dodatek do wynagrodzenia. Za pracę w niedzielę lub święto przysługuje 100% dodatku za każdą godzinę pracy. Pracownikom pracującym w nocy przysługuje dodatek w wysokości 20% stawki godzinowej wynikającej z minimalnego wynagrodzenia za pracę. Za pracę w nocy w dniu wolnym od pracy lub w niedzielę przysługuje zarówno dodatek za nadgodziny, jak i dodatek za pracę w nocy.
Co jeśli święto przypada w niedzielę?
W przypadku, gdy święto przypada w niedzielę, pracownikowi przysługuje dzień wolny w ciągu 6 dni kalendarzowych poprzedzających lub następujących po takiej niedzieli. Jeśli nie jest to możliwe, pracownikowi przysługuje dzień wolny do końca okresu rozliczeniowego, a w razie braku możliwości udzielenia dnia wolnego – dodatek 100% za każdą godzinę pracy.
Praca w niedziele i święta – Podsumowanie
Pracownik wykonujący pracę w niedziele, święta lub w nocy ma prawo do odpowiedniej rekompensaty. Może to być dzień wolny lub dodatek do wynagrodzenia. Ważne jest, aby pracodawca przestrzegał przepisów prawa pracy i odpowiednio rekompensował pracę w nietypowych godzinach. Dzięki temu pracownicy będą mieli zapewnione odpowiednie warunki pracy i odpoczynku.
