Katarzyna Tadla
Rok 2025 zapowiada się jako przełomowy w obszarze bezpieczeństwa i higieny pracy (BHP). Planowane zmiany w przepisach mają na celu poprawę ochrony zdrowia pracowników, wprowadzenie nowych standardów ergonomicznych oraz rozszerzenie zakresu badań profilaktycznych. To odpowiedź na dynamiczne zmiany na rynku pracy, rosnące wymagania dotyczące zdrowia psychicznego i fizycznego pracowników oraz konieczność dostosowania przepisów do współczesnych wyzwań.
Przedsiębiorcy będą musieli dostosować swoje procedury, aby sprostać nowym wymaganiom prawnym, a także zadbać o ich wdrożenie w sposób zgodny z obowiązującymi regulacjami. W artykule znajdziesz szczegółowe omówienie najważniejszych zmian, ich podstawy prawne, daty wprowadzenia oraz praktyczne wskazówki, jak przygotować swoją firmę na te nowe wyzwania. Czy jesteś gotowy na zmiany w przepisach?
Zmiany w przepisach zakresu badań profilaktycznych
Zgodnie z zapowiedziami Ministerstwa Zdrowia, w ramach programu „Profilaktyka 40 plus” od 2025 roku zakres badań medycyny pracy zostanie rozszerzony o dodatkowe procedury diagnostyczne. Do standardowych badań wstępnych, okresowych i kontrolnych dołączone zostaną nowe badania, takie jak:
- Lipidogram – badanie oceniające ryzyko chorób sercowo-naczyniowych,
- Pomiar poziomu glukozy we krwi – podstawowe badanie w diagnostyce cukrzycy,
- Pomiar wskaźnika masy ciała (BMI) – identyfikacja osób z nadwagą lub otyłością.
Dodatkowo, pracownicy z wybranych grup wiekowych i zawodowych będą mieli dostęp do specjalistycznych badań takich jak:
- Mammografia (dla kobiet powyżej 50. roku życia),
- Cytologia (dla kobiet w wieku rozrodczym),
- PSA (dla mężczyzn w kierunku raka prostaty),
- RTG płuc (dla pracowników narażonych na pyły i substancje chemiczne),
- Badania na raka jelita grubego.
Nowa rola lekarza medycyny pracy
Lekarz medycyny pracy będzie mógł poszerzyć zakres badań w zależności od indywidualnych potrzeb pracownika i warunków pracy. Do jego kompetencji należy skierowanie pracownika na dodatkowe konsultacje, np. do okulisty, neurologa, otolaryngologa czy alergologa. Możliwe będzie również skrócenie terminu następnych badań, jeśli sytuacja zdrowotna tego wymaga.
Obowiązki pracodawców w świetle nowych regulacji
Wystawianie skierowań na badania
Zmiany w przepisach obejmą również problematyczną kwestię skierowań. Pracodawcy będą nadal zobowiązani do wystawiania skierowań na badania wstępne, okresowe i kontrolne. Skierowanie powinno uwzględniać:
- Szczegóły dotyczące warunków pracy na danym stanowisku,
- Czynniki szkodliwe występujące w środowisku pracy,
- Informacje wynikające z nowych regulacji dotyczących rozszerzonego zakresu badań.
Finansowanie badań – zmiany w przepisach
Rozszerzenie zakresu badań nie oznacza dodatkowych kosztów dla pracodawców. Badania włączone w program „Profilaktyka 40 plus” będą finansowane z budżetu państwa, pod warunkiem, że placówka medyczna wykonująca badania przystąpi do programu. Pracodawca nadal odpowiada za posiadanie aktualnej umowy z jednostką medycyny pracy oraz zapewnienie skierowań na badania.
Kontrole Państwowej Inspekcji Pracy (PIP)
Sprawdzanie zgodności z nowymi przepisami
PIP będzie monitorować realizację nowych obowiązków pracodawców w zakresie badań profilaktycznych. Inspektorzy zwrócą szczególną uwagę na:
- Terminowość wystawiania skierowań na badania,
- Aktualność orzeczeń lekarskich pracowników,
- Zgodność zakresu badań z przepisami.
Sankcje za brak badań
W przypadku stwierdzenia uchybień, PIP może:
- Nałożyć mandat na pracodawcę,
- Wydać nakaz odsunięcia pracownika od pracy do czasu wykonania wymaganych badań,
- Wystawić terminowy nakaz przeprowadzenia badań, z rygorem natychmiastowej wykonalności.
Zmiany w przepisach BHP w 2025 roku
Nowe standardy ergonomii
Przepisy dotyczące ergonomii stanowisk pracy będą zaostrzone, aby lepiej chronić zdrowie pracowników biurowych i tych korzystających z monitorów ekranowych. Wprowadzone zmiany obejmują:
- Obowiązkowe stosowanie regulowanych krzeseł i biurek,
- Wymóg ustawienia monitora na wysokości oczu,
- Minimalizowanie obciążeń układu mięśniowo-szkieletowego.
Wsparcie dla zdrowia psychicznego
Rosnący nacisk na zdrowie psychiczne pracowników znajdzie swoje odzwierciedlenie w nowych programach wsparcia. Firmy będą zobowiązane do wprowadzania szkoleń z zakresu zarządzania stresem, oferowania wsparcia psychologicznego oraz monitorowania kondycji psychicznej pracowników.
Kluczowe daty dla przedsiębiorców w 2025 roku
- 1 stycznia 2025 – Wejście w życie rozszerzonych wymogów dotyczących badań profilaktycznych,
- 1 kwietnia 2025 – Nowe przepisy ergonomiczne,
- 1 lipca 2025 – Obowiązkowe wdrożenie programów wsparcia psychologicznego.
Jak przygotować się na zmiany?
- Zaktualizuj procedury wewnętrzne: Sprawdź, czy polityka Twojej firmy w zakresie BHP i medycyny pracy jest zgodna z nowymi przepisami.
- Współpracuj z lekarzem medycyny pracy: Skonsultuj się z jednostką medycyny pracy, aby zapewnić zgodność badań profilaktycznych z rozszerzonym zakresem.
- Inwestuj w ergonomię: Wyposaż stanowiska pracy zgodnie z nowymi wymogami, aby zwiększyć komfort i bezpieczeństwo pracowników.
- Przygotuj pracowników: Zorganizuj szkolenia informujące o nowych regulacjach i ich wpływie na codzienną pracę.
