Anna Kruk
Czy osoba niebędąca przedsiębiorcą może wystawić fakturę VAT? To pytanie zadają sobie zarówno nabywcy, jak i sprzedawcy niemający własnej firmy. Faktura VAT to dokument sprzedażowy, który jest kojarzony ściśle z przedsiębiorcami. Czy jednak prawo do jej wystawienia może mieć osoba fizyczna, nieprowadząca działalności gospodarczej? Dowiesz się tego w tym artykule.
Większość osób fizycznych wykonuje czynności zarobkowe na podstawie umów cywilnoprawnych lub o pracę. Zdarzają się jednak sytuacje, w których zleceniodawca lub nabywca poprosi taką osobę o wystawienie faktury. Czy jest to możliwe, gdy nie prowadzi się działalności gospodarczej? Czy osoba niebędąca przedsiębiorcą może wystawić fakturę VAT?
Jakie podmioty są uprawnione do wystawienia faktury VAT?
To, kto może wystawić fakturę VAT podobnie jak wszystkie sprawy dotyczące tego podatku, regulowane jest przez ustawę z dnia 14.03.2004. o podatku VAT. W tym kontekście najważniejszy jest art. 106b ust. 1. Mówi on o tym, że podatnicy w wypadku wykonywania czynności opodatkowanych są zobowiązani do wystawienia faktury z tego tytułu. Co z tego wynika? To, że do wystawienia faktury uprawnione są podmioty mające status podatnika VAT.
Aby dotrzeć do definicji podatnika VAT, należy przenieść się do art. 15 ust. 1 oraz ust. 2 ustawy o podatku od towarów i usług. Mówią one o tym, że za podatników uznaje się osoby prawne, jednostki organizacyjne oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust.2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.
W związku z dalszą częścią w/w ustawy nie każda osoba wykonująca samodzielnie działalność gospodarczą jest płatnikiem VAT. Wyjątki wskazuje art. 15 ust.3 oraz ust. 3a ustawy o VAT. Mowa tu o czynnościach, z których przychody są wymienione w art. 12 ust 1-6 ustawy o PIT, art. 13 pkt 2-9 ustawy o PIT. Dotyczą one osób zarabiających z tytułu umowy o pracę lub umowy cywilnoprawnej typu umowa zlecenie, lub umowa o dzieło. Kolejnym wyjątkiem są usługi twórców, a także artystów wykonawców. To tyczy się ich jeśli zostali wynagrodzeni w formie honorariów za przekazanie lub udzielenie licencji do praw autorskich, lub prawa artystycznego. W takiej sytuacji również nie są uznani za podatnika VAT.
Czy osoba niebędąca przedsiębiorcą może wystawić fakturę VAT? Jaki dokument ją zastąpi?
Osoby fizyczne niebędące podatnikami VAT mogą jednak wystawić dokument potwierdzający wykonanie usługi. Jaki to dokument? Są one uprawnione do wystawienia rachunku. W tym wypadku trzeba jednak odnieść się nie do ustawy o VAT, a do Ordynacji podatkowej. W jej rozumieniu osoby prowadzące działalność gospodarczą są zobowiązani do wystawienia rachunku na żądanie kupującego lub usługobiorcy. Wszystko przez to, że działalność gospodarcza w rozumieniu Ordynacji podatkowej odnosi się też do działalności zarobkowej w ramach umów cywilnoprawnych.
Aby dokument był rachunkiem w rozumieniu przepisów, musisz zawrzeć w nim przynajmniej następujące dane:
- imiona, nazwiska oraz adresy obu stron (kupujący/odbiorca usługi i sprzedający/wykonawca usługi);
- data wystawienia rachunku oraz jego numer kolejny;
- rodzaj i ilość towarów lub wykonanych usług, których dotyczy rachunek wraz z cenami jednostkowymi;
- ogólna suma należności za towary lub usługi wyrażona liczbowo oraz słownie.
Podsumowanie
Odpowiadając na pytanie, czy osoba niebędąca przedsiębiorcą może wystawić fakturę VAT: Jak widać nawet osoba fizyczna może wystawić dokument potwierdzający transakcję w razie potrzeby. Nie może to być jednak faktura VAT.
