Emil Zelma
W rozliczeniach pomiędzy przedsiębiorcą a rolnikiem stosowane są szczególne zasady rozliczania podatku VAT. Podstawowym dokumentem potwierdzającym zakup produktów rolnych od rolnika ryczałtowego jest faktura VAT RR. Konstrukcja oraz sposób wystawiania tego dokumentu nieco różni się od standardowych faktur VAT. Czym jest faktura VAT RR, kiedy i jak należy ją wystawiać?
Faktura VAT RR – szczególny dokument w relacjach z rolnikiem ryczałtowym
Faktura VAT RR to jest dokumentem wystawianym w przypadku transakcji zawieranych z tzw. rolnikiem ryczałtowym. Do takich zalicza się osoby prowadzące działalność rolniczą, które nie są zarejestrowane jako czynni podatnicy VAT.
Tego rodzaju dokument ma na celu nie tylko potwierdzenie transakcji. Umożliwia on również zastosowanie mechanizmu zryczałtowanego zwrotu podatku VAT przysługującego rolnikowi.
Obowiązek dokumentowania takich transakcji spoczywa na nabywcy – przedsiębiorcy będącym czynnym podatnikiem VAT. To właśnie on wystawia ten dokument.
Jakie dane musi zawierać faktura VAT RR?
Faktura VAT RR powinna zawierać m.in. następujące informacje:
- imię i nazwisko rolnika,
- nazwa przedsiębiorstwa nabywcy,
- adresy zamieszkania/siedziby stron transakcji,
- numery PESEL lub NIP,
- data dokonania transakcji,
- data wystawienia faktury,
- unikalny numer dokumentu,
- wskazanie rodzaju, ilości oraz jednostki miary nabytych produktów rolnych,
- cena jednostkowa oraz łączna wartość netto.
Faktura VAT RR musi również zawierać wyraźnie wskazaną stawkę zwrotu podatku VAT (aktualnie 7%), wyliczoną kwotę tego zwrotu oraz końcową wartość brutto produktów rolnych.
Oprócz tego wymaga się również czytelnych podpisów obu stron oraz oświadczenia rolnika, że działa on jako rolnik ryczałtowy, zwolniony z VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług.
Faktura RR a VAT. Obowiązek zapłaty zryczałtowanego zwrotu podatku VAT
Mechanizm naliczania podatku VAT w przypadku transakcji z rolnikiem ryczałtowym funkcjonuje inaczej niż w przypadku relacji między dwiema firmami. Nabywca – jako czynny podatnik VAT – wystawiając fakturę VAT RR, uwzględnia w niej zryczałtowany zwrot podatku. Stanowi on swego rodzaju rekompensatę dla rolnika za brak możliwości odliczania podatku przy zakupach związanych z prowadzoną działalnością rolną.
Przedsiębiorca, który prawidłowo udokumentuje nabycie produktów rolnych za pomocą faktury VAT RR oraz dokona terminowej zapłaty zgodnie z wymaganiami ustawowymi, może następnie odliczyć zapłacony podatek VAT w deklaracji za dany okres rozliczeniowy. W tym celu niezbędne jest, by transakcja miała związek z opodatkowaną sprzedażą, a płatność została uregulowana przelewem – z podaniem numeru faktury RR w tytule przelewu lub z załączeniem dowodu zapłaty do samego dokumentu.
Stawka tego zwrotu obecnie wynosi 7% wartości netto zakupionych produktów rolnych. Wypłacenie tej kwoty następuje razem z główną należnością, na rachunek bankowy rolnika lub konto w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej.
Przykład
Pan Marek jest zarejestrowanym podatnikiem VAT, który prowadzi aktywną działalność gospodarczą. W maju 2020 roku zdecydował się na zakup produktów rolnych od rolnika korzystającego ze zwolnienia ryczałtowego. Wartość transakcji wyniosła 3000 zł netto, a dodatkowo naliczony został zryczałtowany zwrot podatku VAT w wysokości 210 zł, co odpowiada 7% wartości netto zakupu – zgodnie z obowiązującymi przepisami dotyczącymi rolników ryczałtowych. Całkowita kwota, jaką pan Marek przelał na konto sprzedawcy, to 3210 zł.
Kiedy możesz odliczyć VAT i jakie są warunki?
Aby móc skutecznie odliczyć VAT z faktury VAT RR, należy spełnić kilka warunków formalnych i rozliczeniowych. Przede wszystkim istotne jest, by nabywca był czynnym podatnikiem VAT i faktycznie zapłacił zarówno należność za produkty rolne, jak i kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku. Transakcja musi mieć charakter opodatkowanej działalności gospodarczej, co oznacza, że zakupione produkty rolne muszą zostać wykorzystane w działalności, z której osiągany jest przychód podlegający VAT.
Sam fakt posiadania faktury VAT RR nie wystarczy. Konieczne jest również udokumentowanie zapłaty, najlepiej przelewem bankowym, zawierającym w tytule numer i datę faktury.
Ważne
Należy pamiętać, że możliwość odliczenia podatku VAT następuje nie w momencie wystawienia dokumentu. Pojawia się ona dopiero wtedy, gdy faktycznie zostanie dokonana zapłata. Bez względu na datę wystawienia faktury VAT RR, kluczowy jest moment dokonania przelewu. To właśnie od momentu zapłaty zależy, w którym okresie rozliczeniowym można dokonać odliczenia.
Podsumowanie
Faktura VAT RR jest stosowana w rozliczeniach z rolnikami ryczałtowymi. Jej szczególna forma i zawartość wynikają bezpośrednio z zapisów ustawy o podatku VAT. W przeciwieństwie do zwykłych faktur VAT, fakturę VAT RR wystawia nabywca. Może on to zrobić pod warunkiem że jest czynnym podatnikiem VAT i zakupił produkty rolne do wykorzystania w działalności opodatkowanej. Dokument ten nie tylko potwierdza zawarcie transakcji, ale również umożliwia rolnikowi otrzymanie zryczałtowanego zwrotu podatku oraz pozwala nabywcy odliczyć podatek VAT – pod warunkiem spełnienia ściśle określonych warunków formalnych.
