Katarzyna Tadla
Od 1 stycznia 2025 roku w Polsce zajdą istotne zmiany w zasadach opodatkowania dotyczących fundacji rodzinnych oraz ulgi IP Box. Wprowadzone modyfikacje mają na celu uszczelnienie systemu podatkowego i ograniczenie możliwości agresywnej optymalizacji podatkowej, z której korzystają niektóre podmioty. Zmiany te wywołują duże zainteresowanie, zwłaszcza wśród przedsiębiorców, którzy dotychczas wykorzystywali te struktury do planowania podatkowego. Artykuł pokazuje wpływ nowych regulacji na opodatkowanie fundacji rodzinnych oraz wprowadzone zmiany w uldze IP Box.
Nowe zasady opodatkowania fundacji rodzinnych
Fundacje rodzinne pojawiły się w polskim porządku prawnym w 2023 roku jako nowa forma zarządzania majątkiem rodzinnym i jego sukcesją. Dotychczas fundacje te były stosunkowo korzystnie opodatkowane. Sprawiało to, że wielu przedsiębiorców wybierało tę formę jako sposób na ochronę i zarządzanie rodzinnym majątkiem. Jednak Ministerstwo Finansów, dostrzegając możliwość unikania podatków przez fundacje rodzinne, zdecydowało się na wprowadzenie dodatkowych przepisów.
Zmiany w podatku dla Fundacji rodzinnych od 2025 roku:
- Opodatkowanie sprzedaży majątku
Jedną z najważniejszych zmian jest wprowadzenie podatku od sprzedaży majątku wniesionego do fundacji przez fundatora, beneficjenta lub podmioty powiązane. Jeżeli sprzedaż taka nastąpi przed upływem 15 lat od momentu nabycia, fundacja będzie zobowiązana do zapłaty 19% podatku dochodowego. Ma to zapobiec sytuacjom, w których fundacje są wykorzystywane do transferu majątku bez odpowiednich obciążeń podatkowych. - Rozszerzenie przepisów o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC)
Fundacje rodzinne zostaną objęte przepisami o zagranicznych jednostkach kontrolowanych (CFC). Oznacza to konieczność raportowania dochodów uzyskiwanych przez zagraniczne podmioty kontrolowane przez fundację. Mechanizm CFC ma na celu monitorowanie dochodów generowanych poza Polską przez jednostki kontrolowane przez krajowe fundacje. To z kolei ma na celu zapobieżenie transferowi zysków do krajów o niższym opodatkowaniu. - Danina solidarnościowa
Dochody wypłacane beneficjentom fundacji rodzinnych zostaną uwzględnione w podstawie obliczania daniny solidarnościowej. Oznacza to, że osoby o wysokich dochodach, będące beneficjentami fundacji rodzinnych, mogą spodziewać się wyższych zobowiązań podatkowych. Ministerstwo Finansów podkreśla, że chodzi tu o zwiększenie wpływów z opodatkowania osób najbogatszych, które korzystają z preferencyjnych struktur podatkowych. - Opodatkowanie dochodów z udziałów w podmiotach transparentnych podatkowo
Kolejną nowością jest zmiana dotycząca dochodów fundacji rodzinnych, pochodzących z udziałów w podmiotach transparentnych podatkowo. Dochody te będą podlegały opodatkowaniu na bardziej restrykcyjnych zasadach, co ma wyeliminować sytuacje, w których fundacje były wykorzystywane do ukrywania rzeczywistych zysków podmiotów z nimi powiązanych. - Sankcje za prowadzenie niedozwolonej działalności gospodarczej
W przypadku, gdy fundacja rodzinna będzie prowadziła działalność gospodarczą niezgodnie z przepisami, sąd będzie miał obowiązek jej rozwiązania. Jest to nowy środek prewencyjny mający na celu ograniczenie działalności fundacji, która wykracza poza cele, dla których została powołana.
Nowe zasady dotyczące IP Box
Ulga IP Box, wprowadzona w Polsce w 2019 roku, miała na celu wsparcie przedsiębiorców działających w sektorze innowacyjnym. Preferencyjna stawka podatku 5% stosowana była do dochodów uzyskiwanych z kwalifikowanych praw własności intelektualnej. Taka stawka miała zachęcać do rozwoju technologii oraz działalności badawczo-rozwojowej w Polsce. Nowe przepisy ograniczają możliwość niewłaściwego stosowania ulgi i zmieniają zasady jej korzystania.
Planowane zmiany w uldze IP Box:
- Wymóg zatrudnienia pracowników
Nowe przepisy będą wymagały, aby korzystający z ulgi IP Box zatrudniali co najmniej trzech pracowników na pełen etat przez min. 300 dni w roku. Wymóg ten ma na celu promowanie zatrudnienia w sektorze innowacyjnym i zniechęcanie do stosowania ulgi przez osoby fizyczne bez zaplecza kadrowego, które mogą wykorzystywać ulgę w sposób spekulacyjny. - Danina solidarnościowa
Od 2025 roku uwzględniasz dochody objęte ulgą IP Box w podstawie obliczania daniny solidarnościowej. Osoby o wysokich dochodach korzystające z ulgi mogą spodziewać się dodatkowego obciążenia, co ograniczy atrakcyjność IP Box wśród najzamożniejszych podatników. - Prowadzenie szczegółowej ewidencji
Nowe przepisy będą wymagały prowadzenia odrębnej ewidencji dla każdego kwalifikowanego prawa własności intelektualnej. Ma to na celu zwiększenie przejrzystości w stosowaniu ulgi oraz umożliwienie kontroli poprawności wykorzystywania IP Box przez organy podatkowe. Obowiązek ten może wiązać się z dodatkowymi kosztami administracyjnymi, szczególnie dla małych firm, które nie posiadają zaawansowanych systemów księgowych.
Co te zmiany oznaczają dla przedsiębiorców?
Wprowadzenie nowych zasad opodatkowania fundacji rodzinnych i ulgi IP Box od 2025 roku zmieni perspektywę korzystania z tych form optymalizacji podatkowej. Dla przedsiębiorców oznacza to konieczność dostosowania się do bardziej rygorystycznych regulacji. Mają one na celu zwiększenie transparentności oraz zapobieżenie nadużyciom podatkowym.
- Zmiany dla fundacji rodzinnych oznaczają, że zarządzasz majątkiem ostrożniej i ograniczasz możliwość sprzedaży majątku bez podatku w krótkim czasie od jego wniesienia.
- Dla firm korzystających z IP Box pojawi się konieczność spełnienia nowych wymogów kadrowych oraz prowadzenia bardziej szczegółowej dokumentacji.
Fundacje rodzinne i IP Box – Wnioski
Nowe przepisy, wchodzące w życie od 2025 roku, istotnie wpływają na sposoby korzystania z ulg i preferencyjnych form opodatkowania. Firmy oraz fundacje rodzinne muszą dostosować swoje strategie podatkowe i operacyjne, aby uniknąć potencjalnych sankcji. Skonsultowanie się z doradcami podatkowymi już teraz pozwoli przygotować się do nadchodzących zmian i zapewnić zgodność z przepisami.
