Magdalena Pytlas
Składki na Zakład Ubezpieczeń Społecznych to jeden z dość dotkliwych wydatków ponoszonych przez przedsiębiorców. Aby pomóc nowo założonym i niewielkim firmom, polski rząd wprowadził w życie dwa programy – Mały ZUS oraz Mały ZUS Plus. Czym te ulgi różnią się od siebie, kto może z nich skorzystać oraz na czym polegają?
Mały ZUS — rozwiązanie dla nowych firm
Mały ZUS to ulga, którą wprowadzono w 2019 roku. Jej celem jest pomoc małym przedsiębiorcom, dla których składki na Zakład Ubezpieczeń Społecznych potrafią być naprawdę sporym wydatkiem. Dzięki skorzystaniu z ulgi Mały ZUS, przedsiębiorcy mogą liczyć na preferencyjną wysokość składek na ubezpieczenie emerytalne, rentowe, chorobowe, wypadkowe, a także Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy. Różnica jest naprawdę znacząca.
W 2023 roku wysokość składki na duży ZUS jest wyliczana z podstawy będącej 60% prognozowanego wynagrodzenia miesięcznego brutto. Jest to kwota rzędu 4161 złotych. Z tego powodu opłacenie wszystkich wyżej wymienionych składek na Zakład Ubezpieczeń Społecznych oraz Fundusz Pracy i Fundusz Solidarnościowy wiąże się z wydatkiem rzędu 1418,48 złotych.
Na Małym ZUS-ie można zaoszczędzić w takiej sytuacji ponad 1000 złotych. Drastycznie maleje bowiem podstawa wymiaru składki. Tą staje się 30% wynagrodzenia minimalnego brutto. Od lipca 2023 roku wynosi ono 3600 złotych, więc podstawa wymiaru składki to 1080 złotych. Dzięki temu składki przy małym ZUSie łącznie wynoszą zaledwie 341,72 zł.
Z Małego ZUS-u firmy mogą korzystać przez okres pełnych 24 miesięcy. Dotyczy to zarówno firm, które od razu zgłosiły się do preferencyjnych składek, jak i tych, które rozpoczęły działalność, korzystając z tak zwanej Ulgi na start.
Mały ZUS Plus — dalsza pomoc dla małych przedsiębiorstw
Od 1 lutego 2020 roku w życie weszła też ulga Mały ZUS Plus. Stanowi ona rozwinięcie wcześniej znanego Małego ZUS-u i została opracowana z myślą o małych przedsiębiorstwach.
Z ulgi Mały ZUS Plus mogą korzystać tylko te firmy, które w poprzednim roku kalendarzowym działały co najmniej 60 dni kalendarzowych. Dodatkowo przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej prowadzonej przez nie przez cały poprzedni rok kalendarzowy nie może przekroczyć 120 000 zł.
Jak ustalić podstawę składki w Małym ZUS-ie Plus?
Wyliczenie podstawy wymiaru składki w Małym ZUS-ie Plus jest dużo trudniejsze niż w przypadku zwyczajnego Małego ZUS-u. Istnieją jednak specjalne kalkulatory, które mogą w tym pomóc.
Jeśli chcemy zrobić to samodzielnie, pierwszym krokiem będzie obliczenie przeciętnego miesięcznego dochodu brutto z działalności za poprzedni rok. Roczny dochód należy podzielić przez liczbę dni kalendarzowych, w trakcie których prowadzona była działalność gospodarcza. Wynik następnie trzeba pomnożyć przez 30 oraz zaokrąglić do pełnych groszy. Jeśli końcówka jest wyższa lub równa 0,5 grosza, to należy zaokrąglić ją w górę, w przeciwnym wypadku w dół.
Następnie, aby otrzymać podstawę wymiaru składki, przeciętny dochód miesięczny należy pomnożyć przez 0,5. Trzeba się jednak upewnić, że wynik znajduje się pomiędzy dwoma wartościami. Mniejsza to 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę, a wyższa to 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego na dany rok. W 2023 roku podstawa musiała się więc mieścić w przedziale 1047-4161 zł. Jeśli jest niższa, to obowiązywać nas będzie najniższa podstawa wymiaru składek w postaci 30% minimalnego wynagrodzenia za pracę w danym miesiącu.
Jak długo można korzystać z Małego ZUS-u Plus?
Z Małego ZUS-u Plus można korzystać maksymalnie przez 36 miesięcy w trakcie okresu 5 lat. 1 sierpnia 2023 roku dodatkowo wydłużono okres korzystania o rok. Dotyczy to przedsiębiorców, którzy przynajmniej przez 1 miesiąc 2023 roku korzystali z Małego ZUS-u Plus i musieli zrezygnować z niego w trakcie 2023 roku z powodu upływu 36 miesięcy.
Co ważne, do tego okresu zaliczamy też czas wykorzystywania ulgi Mały ZUS. Dlatego, jeśli najpierw zdecydowaliśmy się na Mały ZUS, a następnie chcemy przejść na Mały ZUS Plus, będziemy mogli korzystać z tej ulgi jedynie przez 12 miesięcy. Po upływie tego okresu prawo do niej uzyskamy ponownie, gdy minie 5 lat od rozpoczęcia korzystania z ulgi.
Jak zgłosić się do Małego ZUS-u Plus?
Aby zgłosić się do Małego ZUS-u Plus, formalności należy wykonać do 31 stycznia danego roku kalendarzowego. Najpierw konieczne jest wyrejestrowanie się z ZUS-u za pomocą druku ZUS ZUA. Na nim należy podać aktualny kod ubezpieczenia.
Następnie trzeba ponownie wykorzystać druk ZUS ZUA, lecz przy zgłaszaniu go konieczne będzie umieszczenie na nim kodu ubezpieczenia 05 90 lub 05 92. Ostatnim krokiem jest wysłanie do 20 lutego roku kalendarzowego formularzy DRA II/ RCA II oraz DRA/RCA z uzupełnionymi właściwymi polami. Jest to bardzo ważne, gdyż posłużą one do wyliczenia podstawy składek na cały następny rok. Po spełnieniu tych formalności, można korzystać z ulgi Mały ZUS Plus na kolejny rok kalendarzowy.
