Katarzyna Tadla
Likwidacja stanowiska pracy to jedna z sytuacji, w której pracodawca musi zakończyć współpracę z pracownikiem nie z jego winy, lecz z powodu zmian organizacyjnych w firmie. W takich przypadkach pracownik może liczyć na odprawę, której wysokość regulują przepisy prawa pracy. Jakie są zasady jej przyznawania i ile wynosi odprawa w 2025 roku? Sprawdźmy!
Kiedy przysługuje odprawa przy likwidacji stanowiska pracy?
Odprawa należy się pracownikowi, jeśli przyczyną rozwiązania umowy o pracę są wyłącznie względy leżące po stronie pracodawcy – na przykład likwidacja stanowiska w związku ze zmianą struktury firmy. Odprawę otrzymują osoby zwalniane zarówno w ramach zwolnień grupowych, jak i indywidualnych, ale tylko wtedy, gdy pracodawca zatrudnia co najmniej 20 pracowników.
Jeśli pracownik zostaje zwolniony z przyczyn zależnych od siebie, na przykład z powodu niewywiązywania się z obowiązków, nie może liczyć na odprawę. Co więcej, odprawa przysługuje wyłącznie pracownikom zatrudnionym na umowę o pracę – osoby współpracujące na podstawie umów cywilnoprawnych, np. umowy zlecenia czy umowy o dzieło, nie mają do niej prawa.
Wysokość odprawy w 2025 roku
Wysokość odprawy przy likwidacji stanowiska pracy zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i jest określona w ustawie o szczególnych zasadach rozwiązywania stosunków pracy z pracownikami z przyczyn niedotyczących pracowników. Obowiązujące stawki w 2025 roku przedstawiają się następująco:
- 1-miesięczna odprawa – jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 2 lata,
- 2-miesięczna odprawa – jeśli staż pracy wynosi od 2 do 8 lat,
- 3-miesięczna odprawa – jeśli pracownik przepracował ponad 8 lat u danego pracodawcy.
Jednak warto pamiętać, że istnieje górny limit odprawy. Maksymalna kwota, jaką można otrzymać, wynosi 15-krotność minimalnego wynagrodzenia brutto obowiązującego w dniu rozwiązania umowy. Od 1 stycznia 2025 roku minimalna pensja wzrasta do 4666 zł brutto, co oznacza, że maksymalna odprawa w 2025 roku wynosi 69 990 zł brutto (15 × 4666 zł).
Jak obliczyć odprawę?
Odprawę wylicza się na takich samych zasadach, jak ekwiwalent za niewykorzystany urlop wypoczynkowy. Uwzględnia się zarówno stałe, jak i zmienne składniki wynagrodzenia:
- stałe składniki – takie jak pensja zasadnicza,
- zmienne składniki – premie i dodatki, jeśli pracownik je otrzymywał w ostatnich 12 miesiącach poprzedzających rozwiązanie umowy.
Średnia wysokość wynagrodzenia z ostatnich 12 miesięcy jest kluczowa w ustaleniu dokładnej kwoty odprawy.
Czy odprawa podlega opodatkowaniu?
Tak, odprawa podlega takim samym obciążeniom podatkowym jak standardowe wynagrodzenie. Oznacza to, że zostanie pomniejszona o:
- zaliczkę na podatek dochodowy (PIT) – obecnie 12% lub 32% (w zależności od progu podatkowego),
- składki na ubezpieczenia społeczne – w tym składki emerytalne i rentowe.
Ostateczna kwota, jaką pracownik otrzyma „na rękę”, będzie niższa niż podane wartości brutto.
Likwidacja stanowiska a okres wypowiedzenia
Likwidacja stanowiska pracy nie zwalnia pracodawcy z obowiązku przestrzegania okresu wypowiedzenia. Długość okresu wypowiedzenia zależy od stażu pracy u danego pracodawcy i wynosi:
- 2 tygodnie – jeśli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy,
- 1 miesiąc – jeśli pracował co najmniej 6 miesięcy,
- 3 miesiące – jeśli staż pracy wynosi co najmniej 3 lata.
W trakcie okresu wypowiedzenia pracownik zachowuje wszystkie swoje dotychczasowe prawa pracownicze, w tym prawo do wynagrodzenia. Pracodawca może jednak zdecydować o zwolnieniu pracownika ze świadczenia pracy z zachowaniem wynagrodzenia.
Czy pracownik może ubiegać się o dodatkowe świadczenia?
W pewnych sytuacjach pracownik może negocjować dodatkowe warunki odejścia, zwłaszcza jeśli firma likwiduje wiele stanowisk i chce uniknąć konfliktów ze zwalnianymi osobami. Możliwe świadczenia dodatkowe to:
- programy outplacementowe – wsparcie w znalezieniu nowego zatrudnienia,
- dodatkowe odprawy – wynikające np. z regulaminu wynagradzania firmy,
- wydłużenie okresu wypowiedzenia – w ramach indywidualnych negocjacji
