Zmiany w ustawie o VAT w 2024 roku – co czeka podatników?

Nowy rok zazwyczaj oznacza zmiany w przepisach podatkowych – 2024 r. nie jest pod tym względem wyjątkiem. Na co więc muszą przygotować się podatnicy, jeśli chodzi o podatek VAT? Oto najważniejsze kwestie, jakie trzeba mieć na uwadze.

Stawka zerowa VAT na podstawowe produkty spożywcze

Bardzo ważną informacją dla wszystkich podatników jest to, że na podstawie rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 9 grudnia 2023 r. w sprawie obniżonych stawek podatku od towarów i usług przedłużona została stawka zerowa VAT na podstawowe produkty spożywcze. Do 31 marca 2024 r. zerowym VAT-em objęte będą: owoce, warzywa, mięso, nabiał oraz produkty ze zbóż. W sytuacji, gdyby stawka ta nie została utrzymana, od 1 kwietnia 2024 r. VAT na podstawowe produkty spożywcze będzie wynosił 5 proc.

Obowiązkowy Krajowy Systemu e-Faktur

Od 1 lipca 2024 r. obowiązek wystawiania e-faktur w Krajowym Systemie e-Faktur stanie się faktem. KSeF został wprowadzony przez Ministerstwo Finansów. Jest to ogólnokrajowy program informatyczny pozwalający na wystawianie i otrzymywanie elektronicznych faktur ustrukturyzowanych. Podstawowym celem powstania KSeF jest centralizacja procesu rejestracji faktur w obrocie gospodarczym, co ma usprawnić szereg czynności i ułatwić tym samym funkcjonowanie firm. Od 1 stycznia 2022 r. korzystanie z tego systemu jest dobrowolne, niemniej w tym obszarze już wkrótce pojawią się poważne zmiany, gdyż stosowanie KSeF stanie się obligatoryjne od:

• 1 lipca 2024 r. dla czynnych podatników VAT,
• 1 stycznia 2025 r. – dla podatników zwolnionych podmiotowo oraz przedmiotowo z VAT w zakresie wystawiania faktur.

Precyzując – w grupie podatników zwolnionych do końca 2024 r. z obowiązku wystawiania faktur ustrukturyzowanych znajdują się:

• podatnicy, u których sprzedaż jest zwolniona z VAT z racji na niskie obroty lub którzy wykonują wyłącznie czynności zwolnione od podatku od towarów i usług,
• podatnicy dokonujący czynności dokumentowanych fakturami, o których mowa w art. 106e ust. 5 pkt 3 ustawy o VAT, włączając w to paragony fiskalne uznawane za faktury,
• podatnicy, którzy dokonują czynności za pomocą faktur wystawianych przy użyciu kas rejestrujących.

Przy tej okazji należy przypomnieć, iż w okresie od 1 lipca do 31 grudnia 2024 r. faktury wystawiane za pomocą kas rejestrujących – kiedy wartość sprzedaży oraz kwota podatku będą zaewidencjonowane w raporcie fiskalnym dobowym kasy – będą ujmowane w ewidencji VAT w tym okresie rozliczeniowych, w jakim zostaną one wystawione. Co ważne, tak wystawione faktury nie będą wpływać na zwiększenie zarówno wartości sprzedaży, jak i podatku należnego za okres, w którym zostaną ujęte w ewidencji.

Obowiązki dla dostawców usług płatniczych

Wprowadzenie obowiązków dla dostawców usług płatniczych to kolejna zmiana w ustawie o VAT. Co do zasady wszyscy dostawcy usług płatniczych muszą teraz prowadzić ewidencję odbiorców płatności i płatności transgranicznych w odniesieniu do świadczonych usług płatniczych za każdy kwartał – o ile w ciągu kwartału będą oni świadczyć usługi płatnicze, które odpowiadają ponad 25 płatnościom transgranicznym na rzecz tego samego odbiorcy płatności. Ewidencja ma mieć formę elektroniczną. Zgodnie z nowymi regulacjami płatność zostanie uznana za transgraniczną pod warunkiem, że płatnik znajduje się na terytorium jednego państwa członkowskiego, a odbiorca płatności na terytorium innego państwa członkowskiego lub na terytorium państwa trzeciego. Jeśli natomiast chodzi o liczbę płatności transgranicznych, to jej obliczanie ma stepować w podziale na państwa członkowskie oraz identyfikatory albo kody identyfikacyjne. Jeżeli odbiorca płatności więcej niż jeden identyfikator lub kod identyfikacyjny, to liczba omawianych płatności będzie obliczana dla poszczególnych odbiorców płatności.

Nowy termin zwrotu nadwyżki podatku naliczonego

Od 1 lipca 2024 r. zacznie obowiązywać nowy termin zwrotu nadwyżki podatku naliczonego nad należnym za dany okres rozliczeniowy. W porównaniu z obecnym terminem zostanie on skrócony o 20 dni i będzie wynosił 40 dni. Może to skutkować nadwyżką podatku:

• należnego nad naliczonym – kwota ma zostać wpłacona do urzędu skarbowego w terminie, w którym podatnik musi złożyć deklarację za dany okres,
• naliczonego nad należnym – kwota ta podlegać będzie rozliczeniu w następnym okresie rozliczeniowym lub zwrotowi na rachunek bankowy podatnika albo na rachunek VAT.

Nadwyżkę podatku naliczonego nad należnym będzie można rozliczać również i na inne sposoby, a mianowicie poprzez:

• zaliczenie kwoty zwrotu na poczet przyszłych zobowiązań podatkowych w zakresie VAT,
• przeniesienie nadwyżki na kolejne okresy rozliczeniowe,
• zwrot jako zabezpieczenie udzielonego przez bank lub SKOK kredytu.

Podatnik sam będzie mógł zdecydować o tym, czy nadwyżka zostanie przez niego wykazana jako kwota do przeniesienia na kolejny okres rozliczeniowy (miesiąc lub kwartał – w zależności od tego, jak podatnik się rozlicza), czy zwrócona mu na wskazany rachunek bankowy. Tak wynika z art. 87 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług.