Marysia Janik
Określenie SLIM VAT stanowi skrót od angielskiego zwrotu Simple, Local and Modern VAT. W tłumaczeniu na język polski oznacza to mniej więcej tyle, co prosty, lokalny i nowoczesny VAT. W Polsce obowiązuje obecnie trzecia odsłona tego pakietu, czyli SLIM VAT 3 – zestaw ten wszedł w życie z dniem 1 lipca 2023 r.
SLIM VAT 3 – kogo dotyczy?
Omawiany pakiet dotyczy wszystkich przedsiębiorców w Polsce, który są czynnymi płatnikami VAT. Zmiany, jakie zostały w nim wprowadzone, mają na celu usprawnienie rozliczania podatku VAT oraz obowiązków, jakie na przedsiębiorców nakładają przepisy w związku ze stosowaniem kas rejestrujących. Poza tym zamysłem ustawodawcy były również ułatwienia w przeprowadzaniu transakcji międzynarodowych oraz zmniejszenie liczby korekt dokonywanych w rozliczaniu podatku VAT. Poniżej zostały omówione zagadnienia, które dla przedsiębiorców mają największe znaczenie.
Zmiana limitu dla małego podatnika w VAT
Zgodnie z ustawą o podatku VAT mianem małego podatnika określany jest taki podatnik, u którego wartość sprzedaży – wliczając w to kwotę podatku – nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym określonej wartości. Do 30 czerwca 2023 r. była to kwota odpowiadająca równowartości 1 200 000 euro. Od 1 lipca 2023 r. wzrosła ona do 2 000 000 euro. W praktyce oznacza to zrównanie limitu w podatku VAT z limitem w podatku dochodowym. Tym samym poszerzyło się grono przedsiębiorców uprawnionych do rozliczania podatku od towarów i usług w systemie kwartalnym, a także do korzystania z kasowej metody rozliczania tego podatku.
Transakcje WNT – rozliczanie bez faktury
W przypadku WNT – czyli wewnątrzwspólnotowego nabycie towarów polegającego na nabyciu prawa do rozporządzania towarami na takich zasadach, jak właściciel – przed 1 lipca 2023 r. obowiązywała konieczność posiadania faktury do rozliczenia podatku VAT naliczonego. Zmiany w przepisach poskutkowały tym, że VAT naliczony od WNT może zostać odliczony, jeśli podatnik wykazał podatek należny w okresie rozliczeniowym, w którym powstał obowiązek podatkowy z tego tytułu.
Zmiana okresu rozliczeniowego w WDT
W odniesieniu do WDT – czyli wewnątrzwspólnotowej dostawy towarów polegającej na sprzedaży towarów handlowych zagranicznym podmiotom posiadającym swe siedziby oraz prowadzącym działalność na terenie Unii Europejskiej – zaszła istotna zmiana dotycząca okresu rozliczeniowego. Od 1 lipca 2023 r. transakcje WDT ze stawką VAT 0 proc. rozliczane są za okres, w którym powstał obowiązek podatkowy, a nie – jak było wcześniej – za okres, w którym została dokonana dostawa.
Proporcja w VAT
W kwestii proporcjonalnego rozliczania podatku VAT naliczonego od 1 lipca 2023 r. przedsiębiorca musi powiadomić naczelnika US o przyjętej przez niego proporcji wstępnej. Proporcja w VAT jest zaokrąglana do 100 proc., o ile proporcja w VAT nie jest większa niż 98 proc., przy czym kwota podatku VAT naliczonego niepodlegająca odliczeniu nie przekroczyła w skali roku 10 000 zł. Dopuszczalna jest też rezygnacja z rocznej korekty VAT naliczonego w sytuacji, kiedy różnica między proporcją wstępną a proporcją ustaloną dla zakończonego roku podatkowego nie jest większa niż dwa punkty procentowe.
Faktury korygujące wystawione w obcej walucie – przeliczanie
Przed 1 lipca 2023 r. nie było regulacji dotyczących kursu przeliczeniowego dla faktur korygujących wystawionych w walucie obcej. Teraz uwzględnia się kurs z faktury pierwotnej – na plus lub na minus. Co zaś się tyczy zbiorczych faktur korygujących, to pod uwagę brany jest ostatni dzień roboczy przed wystawieniem korekty. To, co było powodem korekty, nie ma w omawianym kontekście znaczenia. Powyższe zasady nie mają zastosowania, gdy do przeliczenia kwot podatnik wybrał zasady przeliczenia kursu wspólnego zarówno dla podatku VAT, jak i podatku dochodowego.
Pakiet SLIM VAT 3 – co jeszcze się zmieniło?
Omawiając zmiany w SLIM VAT 3, należy też koniecznie wspomnieć o takich kwestiach jak:
- zlikwidowanie opłaty za wydanie WIS (Wiążącej Informacji Stawkowej) i wprowadzenie nowej wersji formularza WIS-W,
- brak obowiązku drukowania dokumentów fiskalnych – podatnik musi je wystawiać, przy czym raporty fiskalne okresowe mogą być przechowywane w wersji elektronicznej,
- wzbogacenie katalogu płatności realizowanych z rachunku VAT o nowe pozycje, np. płatność podatku od sprzedaży detalicznej,
- uregulowanie zasad wystawiania faktur zaliczkowych i końcowych – w sytuacji, kiedy do wpłaty zaliczki i dostawy dochodzi w tym samym miesiącu, przedsiębiorca nie ma obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej,
- możliwość składania korekt rozliczeń OSS i IOSS bezpośrednio do Naczelnika Łódzkiego Urzędu Skarbowego – dotyczy to też korekt wyrażonych w walucie euro,
- złagodzenie niektórych warunków niezbędnych do skorzystania ze zwrotu podatku VAT w terminie 15 dni, przy czym część zmian ma charakter okresowy,
- nowelizacja przepisów w zakresie ustalania dodatkowego zobowiązania w VAT – przy nakładaniu sankcji na podatników nieprzestrzegających przepisów o VAT naczelnik US bierze pod uwagę różne okoliczności.
