Wypadek w miejscu pracy – jak zgłosić, jakie obowiązki ma pracodawca?

Wypadek w miejscu to pracy to wydarzenie wielce niepożądane, lecz niestety może zdarzyć się praktycznie w każdej firmie. W razie jego wystąpienia, każdy pracodawca musi pamiętać o tym, by postępować zgodnie z obowiązującymi przepisami. Jakich formalności należy dopełnić w razie wypadku w miejscu pracy? Podpowiadamy.

Co określamy jako wypadek w miejscu pracy?

Ze względów prawnych wypadek w miejscu pracy jest zdefiniowany w przepisach. Mówi o nim ustawa z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Jak mówi art. 3 pkt. 1 wyżej wymienionej ustawy „Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą:

1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności, lub poleceń przełożonych;

2) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia;

3) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy.”

Z wypadkiem przy pracy mamy więc do czynienia, gdy w jej trakcie dojdzie do nagłego zdarzenia powodującego uszczerbek na zdrowiu lub utratę życia. Jeśli osoba objęta jest ubezpieczeniem wypadkowym, za wypadek przy pracy uznaje się również inne zdarzenia. Znajdziemy je w art. 3 pkt. 3 ustawy o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych. Wypisanych jest tam kilkanaście różnych sytuacji. Wypadkiem przy pracy przykładowo może być uszczerbek odniesiony w trakcie:

• uprawiania sportu (zarówno w trakcie zawodów, jak i treningów) przez osobę, która pobiera stypendium sportowe,
• pełnienia mandatu posła lub senatora pobierającego uposażenie,
• wykonywania odpłatnie pracy na podstawie skierowania wystawionego w trakcie odbywania kary pozbawienia wolności bądź tymczasowego aresztowania,
• kształcenia się w szkole doktorskiej przez doktorantów pobierających stypendium,
• odbywania służby zastępczej,
• wykonywania zwykłych czynności związanych z prowadzeniem działalności pozarolniczej w rozumieniu przepisów o systemie ubezpieczeń społecznych,
• nauki w Krajowej Szkole Administracji Publicznej im. Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej Lecha Kaczyńskiego przez słuchaczy pobierających stypendium,
• wykonywania pracy na podstawie umowy agencyjnej, umowy zlecenia lub umowy o świadczenie usług, do której zgodnie z Kodeksem cywilnym stosuje się przepisy dotyczące zlecenia albo umowy o dzieło, jeżeli umowa taka została zawarta z pracodawcą, z którym osoba pozostaje w stosunku pracy, lub jeżeli w ramach takiej umowy wykonuje ona pracę na rzecz pracodawcy, z którym pozostaje w stosunku pracy.

Wypadek przy pracy jest więc bardzo szerokim pojęciem, które może odnosić się do przeróżnych zdarzeń.

Rodzaje wypadków przy pracy

Wypadki tego typu można też podzielić na kategorie. Podstawowym podziałem jest ten ze względu na skutki zdarzenia. W ten sposób wyróżniamy wypadki śmiertelne, ciężkie wypadki przy pracy i inne wypadki przy pracy.

Mianem śmiertelnego określa się każdy wypadek, w którego wyniku pracownik zmarł w ciągu 6 miesięcy od dnia zdarzenia. Po innym wypadku pracownik jest czasowo niezdolny do pracy. Po ciężkim z kolei osoba odnosi spory uszczerbek na zdrowiu. Może to być trwała deformacja lub zniekształcenie ciała, całkowita bądź częściowa niezdolność do pracy, rozstrój zdrowia, poważne uszkodzenie ciała (np. utrata słuchu, wzroku, czy też mowy), bądź trwała choroba psychiczna.

Innym typem są też zbiorowe wypadki przy pracy. Jak sama nazwa wskazuje, mowa tu o zdarzeniach, w których ucierpiały przynajmniej 2 osoby.

Jakie obowiązki ma pracodawca w momencie wystąpienia wypadku przy pracy?

Każdy pracodawca w momencie wystąpienia wypadku przy pracy jest prawnie zobowiązany do podjęcia odpowiednich czynności. Pierwsze to udzielenie pierwszej pomocy poszkodowanemu, a także wyłączenie wszelkich maszyn, czy też urządzeń, które brały w nim udział.

Po tym, gdy poszkodowany trafi w ręce medyków, pracodawca musi zabezpieczyć miejsce wypadku. Wszystkie maszyny, urządzenia, czy też sprzęt nie mogą zostać przestawione. Dodatkowo na miejsce nie mogą wchodzić osoby nieuprawnione.

Zdarzenie należy też odpowiednio udokumentować. Jeśli w zakładzie pracuje Społeczny Inspektor Pracy, powinien on poinformować o śmiertelnym, ciężkim lub zbiorowym wypadku stosowne organy. W tym przypadku będzie to Okręgowy Inspektor Pracy oraz prokurator.

Pracodawca powinien też powołać zespół powypadkowy, który zajmie się ustaleniem okoliczności, przebiegu oraz przyczyn wypadku. Należy wykonać dokładne oględziny miejsca zdarzenia, przesłuchać świadków, czy poradzić się specjalistów (w tym lekarzy). Zespół powinien przygotować protokół powypadkowy i przekazać go do Państwowej Inspekcji Pracy. Pracodawca następnie rejestruje wypadek w rejestrze wypadków przy pracy.

Odszkodowania po wypadku przy pracy

Po wypadku przy pracy, poszkodowany lub jego rodzina (w razie śmierci) może liczyć na różne świadczenia. Czasem są one wypłacane w formie jednorazowego odszkodowania. Zdarzają się też renty, zasiłki wyrównawcze, czy też świadczenia rehabilitacyjne. Wszystko uzależnione jest od rodzaju uszczerbku na zdrowiu czy czasu spędzonego bez możliwości pracy i konsekwencji wypadku.