Rafal Morawski
Nazwa spółki cywilnej na fakturze VAT wzbudza wątpliwości podatników. Czy należy w niej ująć imiona i nazwiska wszystkich wspólników, czy może wystarczy sama nazwa? Sprawdź, jak na tę kwestię zapatrują się organy podatkowe oraz Naczelny Sąd Administracyjny.
Spółka cywilna w świetle ustawy o VAT
Zgodnie z określoną w przepisach klasyfikacją, spółka cywilna jest jednostką organizacyjną niemającą osobowości prawnej. To specyficzny twór, który nie stanowi odrębnego podmiotu gospodarczego. Spółka cywilna jest rodzajem umowy pomiędzy wspólnikami, którzy zobowiązują się dążyć do realizacji wspólnego celu gospodarczego.
Choć spółka cywilna nie ma odrębnej podmiotowości, zgodnie z przepisami ustawy o VAT można jej nadać status odrębnego podatnika podatku od towarów i usług. W związku z tym spółka cywilna ma prawo prowadzić sprzedaż opodatkowaną VAT, wystawiać do takich transakcji faktury lub paragony fiskalne, a także odliczać podatek naliczony.
Co więcej, spółka cywilna posiada własny numer identyfikacji podatkowej, odrębny od numerów NIP wspólników.
Nazwa spółki cywilnej na fakturze
Wątpliwości podatników wzbudza nazwa spółki cywilnej na fakturze. Dotyczy to zarówno samych spółek, które ustalają, jaki zakres danych pojawi się na dokumentach wystawianych przez nich jako dostawców towarów lub świadczących usługi, jak i podatników wystawiających faktury na rzecz spółek cywilnych. Problem wynika najczęściej z przyczyn czysto praktycznych – gdy wspólników jest dużo lub ich nazwiska są długie, część programów może nawet nie dawać możliwości wprowadzenia pełnej nazwy.
Art. art. 106e ust. 1 pkt 3 i 4 ustawy o VAT wskazuje:
Art. 106e. 1. Faktura powinna zawierać:
(…)
3) imiona i nazwiska lub nazwy podatnika i nabywcy towarów lub usług oraz ich adresy;
4) numer, za pomocą którego podatnik jest zidentyfikowany na potrzeby podatku, z zastrzeżeniem pkt 24 lit. a;
W powyższych przepisach mowa jest o podatniku. W świetle ustawy podatnikiem jest spółka cywilna, a nie jej pojedynczy wspólnicy. Z przepisu tego wynika więc, że nazwa spółki cywilnej na fakturze nie musi zawierać imion i nazwisk wspólników. Niestety, organy podatkowe interpretują tę kwestię odmiennie.
Interpretacje organów podatkowych
Nazwa spółki cywilnej na fakturze była przedmiotem próśb podatników o interpretacje do organów podatkowych. W swoich odpowiedziach są one konsekwentne – wskazują, że w nazwie takiej należy zawrzeć nie tylko samą nazwę spółki, ale też imiona i nazwiska wszystkich jej wspólników.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 5.09.2022 r. (nr 0114-KDIP1-3.4012.376.2022.1.KP) argumentował, że:
(…) spółka cywilna nie jest w świetle obowiązujących przepisów przedsiębiorcą i nie ma prawa posługiwania się własną firmą. Może jedynie posługiwać się nazwą, która w obrocie gospodarczym stanowi jej wyróżnik. Nazwa z kolei powinna wskazywać w sposób wyraźny i jednoznaczny przedsiębiorców działających w takiej właśnie formie. […]
W tej interpretacji podkreślono wyraźnie, że nazwa spółki cywilnej na fakturze VAT powinna zawierać imiona i nazwiska wszystkich wspólników. Zdaniem organu podatkowego pozwala to uniknąć sytuacji, gdy nazwa spółki nie wskazuje jednoznacznie, jakie osoby fizyczne lub prawne są stronami danej transakcji.
Z kolei orzeczenia wydane przez Naczelny Sąd Administracyjny wskazują na możliwość posługiwania się nazwą skróconą spółki cywilnej. W wyroku z 14.09.2010 r. (sygn. akt I FSK 1443/09) NSA stwierdzono, że:
(…) Wybór prawodawcy zadecydował o tym, że pozostawił on w płaszczyźnie podatkowej status spółki cywilnej jako samodzielnego podatnika. W takim więc zakresie de facto uznał ją za odrębny podmiot, przyznając temu właśnie podmiotowi określoną sferę własnych uprawnień i obowiązków. Stąd jego własna identyfikacja podatkowa i jego własne funkcjonowanie jako podatnika podatku VAT. […] Nazwa spółki cywilnej jako podatnika nie musi więc uzewnętrzniać imion i nazwisk wspólników ją tworzących.
NSA wskazał również, że dane wszystkich wspólników są dostępne w zgłoszeniu identyfikacyjnym lub aktualizacyjnym, które jest dostępne dla organu podatkowego.
Jaka nazwa spółki cywilnej na fakturze nie wzbudzi wątpliwości
Brak jednoznacznych przepisów oraz sprzeczność interpretacji organów podatkowych i orzeczenia NSA to dla przedsiębiorców jeszcze większy kłopot w prawidłowym oznaczeniu spółki cywilnej jako sprzedawcy lub nabywcy. Trzeba jednak podkreślić, że rezygnacja z podawania imion i nazwisk wspólników wiąże się z pewnym ryzykiem. W razie kontroli organ podatkowy może zakwestionować zasadność takiego postępowania podatnika. Bezpieczniej jest więc, gdy nazwa spółki cywilnej na fakturze zawiera zarówno nazwę, jak i dane wszystkich wspólników.
