Katarzyna Tadla
Ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe to dwa różne rodzaje ubezpieczeń społecznych, które pełnią odmienne funkcje. Każde z nich zabezpiecza inne potrzeby, a zasady ich działania oraz sposób naliczania składek również różnią się od siebie. Znajomość różnic między tymi ubezpieczeniami jest kluczowa, aby zrozumieć, co daje każde z nich i jak wpłyną na naszą sytuację finansową i zdrowotną w razie choroby.
Ubezpieczenie zdrowotne – co zapewnia?
Ubezpieczenie zdrowotne to obowiązkowy element systemu ubezpieczeń społecznych w Polsce, zapewniający dostęp do publicznej opieki zdrowotnej w ramach Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ). Każda osoba, która jest objęta ubezpieczeniem zdrowotnym, ma prawo do korzystania z bezpłatnych usług medycznych, w tym:
- wizyt u lekarza rodzinnego,
- badań diagnostycznych,
- hospitalizacji,
- leków refundowanych,
- zabiegów operacyjnych.
Obowiązek opłacania składki zdrowotnej spoczywa na pracodawcach, przedsiębiorcach oraz osobach samozatrudnionych. W przypadku zatrudnionych na umowę o pracę, składka wynosi 9% podstawy wymiaru wynagrodzenia. Przedsiębiorcy opłacają składkę w zależności od formy opodatkowania działalności, a jej wysokość zmienia się w zależności od dochodów.
Ubezpieczenie chorobowe – co daje?
Ubezpieczenie chorobowe, w przeciwieństwie do zdrowotnego, ma charakter dobrowolny, szczególnie dla osób prowadzących działalność gospodarczą i pracujących na umowy cywilnoprawne. Jego celem jest ochrona dochodów w sytuacji, gdy osoba ubezpieczona nie jest w stanie pracować z powodu choroby, ciąży lub konieczności opieki nad członkiem rodziny. Dzięki temu ubezpieczeniu można otrzymać:
- zasiłek chorobowy,
- zasiłek macierzyński,
- zasiłek opiekuńczy,
- zasiłek rehabilitacyjny.
Pracownicy zatrudnieni na umowę o pracę są objęci ubezpieczeniem chorobowym automatycznie. Przedsiębiorcy muszą jednak samodzielnie zdecydować o jego opłacaniu. Składka wynosi 2,45% podstawy wymiaru składek, a prawo do zasiłków zależy od okresu opłacania składki – np. zasiłek chorobowy przysługuje dopiero po 90 dniach ciągłości ubezpieczenia.
Różnice między ubezpieczeniem zdrowotnym a chorobowym
- Obowiązkowość:
- Ubezpieczenie zdrowotne jest obowiązkowe dla wszystkich zatrudnionych i prowadzących działalność gospodarczą. Osoby bez pracy mogą przystąpić do ubezpieczenia zdrowotnego dobrowolnie.
- Ubezpieczenie chorobowe jest dobrowolne dla przedsiębiorców i osób na umowach zlecenie. Pracownicy na umowę o pracę są objęci automatycznie.
- Składki:
- Składka zdrowotna wynosi 9% podstawy wymiaru i jest nieodliczalna od podatku w pełni. Przedsiębiorcy mogą odliczać jej część, ale zasady te zależą od formy opodatkowania.
- Składka chorobowa wynosi 2,45% podstawy wymiaru i może być odliczana od dochodu.
- Zakres ochrony:
- Ubezpieczenie zdrowotne daje prawo do korzystania z usług publicznej opieki medycznej, a więc pokrywa koszty leczenia.
- Ubezpieczenie chorobowe zapewnia wsparcie finansowe w postaci zasiłków chorobowych i macierzyńskich w przypadku czasowej niezdolności do pracy.
Przykład: Przedsiębiorca a ubezpieczenia
Przedsiębiorca, który prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą, musi opłacać składkę zdrowotną, co daje mu prawo do korzystania z publicznej opieki medycznej. Jeśli chce również zabezpieczyć się na wypadek choroby, aby otrzymać wynagrodzenie podczas niezdolności do pracy, powinien dodatkowo przystąpić do ubezpieczenia chorobowego. Opłacanie składki chorobowej umożliwia mu wówczas uzyskanie zasiłku chorobowego, macierzyńskiego czy opiekuńczego.
Podsumowanie
Podczas gdy ubezpieczenie zdrowotne zapewnia dostęp do usług medycznych, ubezpieczenie chorobowe chroni finansowo w sytuacji choroby lub innej niezdolności do pracy. Składka zdrowotna jest obowiązkowa, a chorobowa dobrowolna, jednak warto rozważyć jej opłacanie, szczególnie jeśli prowadzi się własną działalność. Znajomość różnic między tymi ubezpieczeniami pozwala lepiej zabezpieczyć siebie i swoich bliskich na wypadek nieprzewidzianych okoliczności.
