Katarzyna Tadla
W praktyce większość osób zdaje sobie sprawę, że nie musi płacić podatku od spadków i darowizn, gdy otrzymuje darowiznę od najbliższej rodziny. Jednakże, aby skorzystać ze zwolnienia, należy dopełnić pewnych formalności w urzędzie skarbowym. Ponadto, obowiązują kwoty wolne od podatku zależne od grupy podatkowej, w której znajduje się darczyńca. Czy w 2024 roku zapłacisz podatek od darowizny otrzymanej od rodziców? Odpowiedź znajdziesz w artykule. Odpowiedź znajdziesz w artykule.
Darowizna dla dziecka od rodziców w 2024 roku
Wszystkie darowizny są zasadniczo opodatkowane podatkiem od spadku i darowizn. Jednak w poszczególnych grupach podatkowych przewidziane są zwolnienia. W zależności od grupy podatkowej darczyńcy określone są kwoty wolne od podatku, a jeżeli wartość darowizny ich nie przekroczy, obdarowany nie ma obowiązku zapłaty podatku.
Grupy podatkowe i kwoty wolne od podatku
W ramach podatku od spadków i darowizn wyróżnia się następujące grupy podatkowe:
- Grupa 1: małżonek, zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki), wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie), rodzeństwo, ojczym, macocha, pasierb, zięć, synowa, teściowie.
- Kwota wolna od podatku obowiązująca od 1 lipca 2023: 36 120 zł
- Grupa 2: zstępni rodzeństwa, rodzeństwo rodziców, zstępni i małżonkowie pasierbów, małżonkowie rodzeństwa i rodzeństwo małżonków, małżonkowie innych zstępnych.
- Kwota wolna od podatku obowiązująca od 1 lipca 2023: 27 090 zł
- Grupa 3: pozostałe osoby, nie zaliczone do pozostałych grup.
- Kwota wolna od podatku obowiązująca od 1 lipca 2023: 5 733 zł
Jeśli nabycie na własność rzeczy bądź praw majątkowych od tej samej osoby następuje więcej niż jeden raz, to wówczas sumuje się wartość przekazanej darowizny z okresu 5 lat poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie.
Grupa 0
W ramach grupy 1 wyróżnia się tzw. grupę 0, do której należą:
- małżonek,
- zstępni (np. syn, córka, wnuki, prawnuki),
- wstępni (np. matka, ojciec, dziadkowie),
- pasierb,
- rodzeństwo,
- ojczym,
- macocha.
W przypadku grupy 0 wszystkie darowizny, bez względu na ich wartość, mogą być zwolnione z opodatkowania. Warunkiem jest zgłoszenie do urzędu skarbowego na druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, jeśli kwota wolna zostanie przekroczona. Warunkiem jest zgłoszenie darowizny do urzędu skarbowego na druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego, jeśli kwota wolna zostanie przekroczona. Obowiązek zgłoszenia powstaje po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, która dla grupy 1 (w tym grupy 0) wynosi 36 120 zł.
Przykłady
- Matka podarowała synowi samochód o wartości 30 000 zł. W grudniu 2023 roku syn otrzymał od matki laptopa o wartości 6 637 zł.
- Syn musi zgłosić na druku SD-Z2 w terminie 6 miesięcy od otrzymania darowizny (samochodu) kwotę różnicy między sumą otrzymanych darowizn a kwotą wolną od podatku, aby darowizna była zwolniona z opodatkowania.
- Dziadek przekazał wnukowi darowiznę pieniężną w wysokości 1 000 zł.
- Urząd skarbowy zwalnia tę darowiznę z podatku od spadków i darowizn. Jeśli jednak wnuk otrzyma od dziadka w przeciągu 5 lat darowizny przekraczające łączną wartość 36 120 zł, będzie zobowiązany do poinformowania urzędu skarbowego o nadwyżce na druku SD-Z2.
- Student otrzymał od swojej mamy darowizny pieniężne o łącznej wartości 11 000 zł w ciągu 3 lat. Kolejna darowizna wyniesie 30 000 zł.
- Po przekroczeniu limitu 36 120 zł, syn ma 6 miesięcy na zgłoszenie otrzymania darowizny do urzędu skarbowego. Zgłoszenie jest konieczne, aby skorzystać ze zwolnienia z podatku.
Zgłoszenie darowizny od rodziców w 2024 roku
Darowizny pieniężne powyżej 36 120 zł wymagają udokumentowania ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek bankowy nabywcy, jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym. W przypadku darowizn rzeczowych lub praw majątkowych, po przekroczeniu kwoty wolnej od podatku, darowiznę należy zgłosić na formularzu SD-Z2. Zgłoszenia trzeba dokonać w terminie 6 miesięcy od jej otrzymania.
Niezgłoszona darowizna
Niezgłoszona darowizna od rodziców skutkuje opodatkowaniem na zasadach ogólnych, co oznacza konieczność złożenia deklaracji i zapłaty podatku. Urząd skarbowy traktuje brak zgłoszenia jako oszustwo, a wysokość podatku wynosi od 3% do 20% w zależności od kwoty nadwyżki oraz powiązania osoby obdarowanej i darczyńcy. Co ważne, rodzice powinni potrafić wykazać źródło pochodzenia pieniędzy na darowiznę. W przeciwnym razie urząd skarbowy może nałożyć na nich podatek od nieujawnionych dochodów.
Podsumowanie
Darowizny od rodziców o wartości poniżej 36 120 zł w 2024 roku nie zgłasza się do urzędu skarbowego. Są one zwolnione z podatku. Darowiznę powyżej tej kwoty należy zgłosić na formularzu SD-Z2, aby skorzystać ze zwolnienia podatkowego. Ważne jest również właściwe udokumentowanie darowizny pieniężnej, aby skorzystać z prawa do zwolnienia z podatku od spadków i darowizn.
